حافظ شاعری که موسیقی می دانست و در موسیقی ماندگار شد
آبی طرح: آبی طرح: زمانی که نام حافظ به میان می آید، حتی اگر اهل گوش سپردن به موسیقی اصیل ایرانی هم نباشید، شاید ناخودآگاه اشعار معروف این شاعر را که در قالب موسیقی اجرا شده اند به یاد بیاورید؛ اشعاری همچون «سرو چمان»، «یوسف گم گشته»، «پادشه خوبان»، «اسرار عشق» و «یار دلنواز» و «رسید مژده که آمد بهار».
به گزارش آبی طرح به نقل از ایسنا، «حافظ»، شاعری است که نامش به گوش هر ایرانی آشنا است و دیوان اشعار وی در بیشتر خانه های ایرانی یافت می شود. این شاعر نام آشنای ایرانی، چنان در فرهنگ و زندگی مردمان ایران زمین رخنه کرده است که هر کدام از ما حداقل یک بیت از او را حفظ هستیم، چه بسا که حتی ندانیم شعر از کیست.
گفته می شود حافظ علاوه بر آنکه شاعری پرآوازه بود، به موسیقی نیز اشراف کاملی داشته است. او همانطور که از نامش پیداست، بنا بر روایت های موجود، قرآن را به چهارده روایت مختلف از حفظ بوده است. حال از آنجا که قرآن دارای نظم آهنگ واژگانی و سجع است، اعتقاد بر این است کسی که به این تعداد روایت قرآن را از بر بوده است، به دستگاهها، آوازها و گوشه ها هم تسلط دقیقی داشته است.
چه بسا که حافظ در اشعار خود از کلمات و اصطلاحاتی چون «پرده، دستان، نغمه، نوا، قول، مقام، راه، فرود، ضرب، اصفهان، عراق، بم، زیر» بهره برده است و به کار بردن این کلمات در محل مناسب، خود می تواند دلیلی بر تسلط حافظ به موسیقی باشد.
یکی دیگر از دلایلی که می توان به تسلط حافظ به موسیقی نسبت داد، استفاده او از نام آلات موسیقی در اشعارش است؛ نام سازهایی همچون «دف، چنگ، رباب، عود، نای، طبل، ناقوس و کرنا».
حال بر این اساس گفته می شود که وزن و قافیه اشعار حافظ همچون اشعار مولانا و سعدی در دل خود دارای ریتم است و به همین جهت آسان تر می توان از آن در کار موسیقایی استفاده نمود. البته حافظ همچون مولانا و سعدی، از شهرت بسیاری هم در میان دیگر شعرا برخوردارست و شاید همین شهرت و البته استفاده های هنرمندان مطرح موسیقی از اشعار این شاعر، این جسارت و جرات را به سایر هنرمندان هم داده باشد که آنها نیز بهره بیشتری از آثار این سه شاعر کهن ایرانی ببرند. از طرفی زبان ساده و قابل فهم تر او برای عامه مردم هم می تواند دلیل دیگری جهت استفاده از اشعار این شاعر، در آثار موسیقایی باشد.
البته می گویند که استفاده ی حافظ، از واژه های یک سیلابی و دوسیلابی، امکان تلفیق شعر و موسیقی را به میزان شایان توجهی افزایش داده است که با هرگونه تغییر ساختاری در موسیقی کلاسیک ایران، قابلیت تلفیق دارد.
باید بر این نکته تاکید داشت که این به کارگیری واژه های یاد شده و مانند آن، مطلقا به ذوق موسیقایی سراینده بازگشت می کند؛ تاحدی که این تفکر به ذهن راه می یابد که احتمالاً حافظ خود غزلیات خودرا می خوانده و یا به خوانندگان زمان خود می سپرده و بعد از تلفیق، احتمالاً تصحیح نیز انجام می داده است.
به هر جهت، در موسیقی ایرانی، خواننده های خیلی از محمدرضا شجریان و شهرام ناظری گرفته تا حتی خوانندگان پاپ مانند حجت اشرف زاده، از اشعار این شاعر پرآوازه ی ایرانی، بهره جسته اند، چه بسا که هنرمندانی مانند شجریان با آواز خود اشعار این شاعر ایرانی را به دل جامعه بردند و مردم را با آن مأنوس کردند.
منبع: آبی طرح
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب