توضیحات رییس مركز میراث ناملموس تهران به دنبال اظهارات اردوغان
آیا نوروز را میتوان به مصادره گرفت و ریشه آنرا تغییر داد؟
آبی طرح: رییس مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس، بدنبال اظهارات اخیر رییس جمهور ترکیه درباره ی نوروز، بر جایگاه راهبردی ایران در پرونده جهانی نوروز در یونسکو و استمرار نقش کلیدی آن در هماهنگی و راهبری نوروز تأکید نمود.
اظهارات تازه‌ی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در رابطه با نوروز و پیشنهاد او برای نامیدن ۲۱ مارس بعنوان «روز بزرگداشت و جشن مشترک جهان تُرک» درحالی واکنش هایی را در محافل فرهنگی و بین المللی برانگیخت، که در ۸ مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، بعنوان میراث جهانی به نام ۱۳ کشور همچون ترکیه به ثبت جهانی رسیده است. اینک، پرسش اینست این جشن کهن، که به قول دبیرکل سازمان ملل، «حُسن همجواری، آشتی و همبستگی بین نسل ها و جوامع را ترویج می کند» و از جانب یونسکو به رسمیت شناخته شده، می تواند از جانب یک کشور با تغییر ریشه و هویت آن، به مصادره گرفته شود؟
در این راستا، آتوسا مومنی، رئیس مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی (Tehran ICH Centre)، در گفتگو با ایسنا بر جایگاه محوری جمهوری اسلامی ایران در ثبت و راهبری پرونده نوروز در سطح بین المللی تصریح کرد و خاطرنشان کرد: نوروز، این آئین باستانی و فرهنگی، در سال۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) با پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و با مشارکت هفت کشور دیگر، بعنوان یک عنصر فرهنگی چندملیتی در لیست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشری یونسکو به ثبت رسید. از همان آغاز، مسئولیت راهبری، هماهنگی و مدیریت این پرونده به ایران سپرده شد و در نشست های بعدی کمیته بین الدول نیز، با وجود پیشنهاد چرخشی شدن مدیریت، کشورهای عضو بر استمرار این نقش برای ایران تاکید کردند.
او اضافه کرد: در سال ۱۳۹۳ با تقاضای عضویت پنج کشور دیگر برای پیوستن به پرونده نوروز این نامزدی از جانب کشورمان با سهمیه ملی ایران با موفقیت ثبت و به پرونده ای ۱۲ ملیتی در زمره بزرگترین پرونده های میراث ناملموس بشری شهره شد. برای بار سوم در سال ۱۴۰۳ هم با درخواست کشور مغولستان از ایران، باردیگر این پرونده با هدایت ایران آن روال را طی کرد و با احراز شرایط لازم از جانب کمیته بین دولتی یونسکو به پرونده ثبت جهانی نوروز الحاق شد و میراث جهانی نوروز بعنوان میراث مشترک جهانی ۱۳ کشور شناخته شد.
مومنی افزود: در سالهای گذشته، پیوستن هر کشور جدید به پرونده نوروز، صرفا از راه ایران و با استفاده از سهمیه ملی جمهوری اسلامی ایران در کمیته بین الدول امکانپذیر بود. به این معنا که کشور متقاضی میبایست ابتدا با ایران مکاتبه کرده، درخواست خویش را مطرح کند و تنها در صورت موافقت رسمی ایران، فرآیند پیوستن آن کشور به پرونده در یونسکو آغاز می شد. از سال جاری، هرچند در فرآیندی جدید، کشورها می توانند از سهمیه ملی خود برای الحاق به پرونده نوروز استفاده کنند، اما همچنان، معرفی رسمی عنصر نوروز برای اضافه شدن به پرونده چند ملیتی و عرضه آن به دبیرخانه یونسکو، فقط و فقط از مسیر جمهوری اسلامی ایران امکانپذیر است.
او اضافه کرد: در واقع، کشور متقاضی ابتدا باید با ایران وارد گفتگو شده، درخواست رسمی خویش را عرضه نماید. سپس این درخواست، بعد از بررسی های لازم، از جانب ایران به یونسکو منعکس می شود و در صورت پذیرش، در جلسه کمیته بین الدول مطرح خواهد شد. این روند مبین تداوم نقش کلیدی ایران بعنوان هماهنگ کننده پرونده نوروز است.
رئیس مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی، ضمن اشاره به طبیعت سیال و مرزنورد میراث فرهنگی ناملموس تصریح کرد: یکی از خصوصیت های مهم عناصر ناملموس، ظرفیت آنها برای فراتر رفتن از مرزهای سیاسی و گسترش در بین جوامع مختلف است. نوروز هم بعنوان میراثی جهانی، الهام گرفته از ارزش های اصیل ایرانی و اسلامی، می تواند در فرهنگ ها و کشورهای متعدد اجرا شود و بستری برای توسعه پیام های صلح، همبستگی، و پیوند میان ملت ها باشد. با این وجود، بر مبنای مقررات بین المللی و نظام نامه اجرایی کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو، پیوند رسمی یک کشور به پرونده چند ملیتی نوروز تنها در قالب حقوقی مشخصی امکان دارد که در آن، نقش ایران بعنوان کشور راهبر همچنان تعیین کننده و ضروریست.
مومنی تصریح کرد: ایران، ضمن حفظ اصالت فرهنگی نوروز، وظیفه خویش را در گسترش هدفمند و نظام مند این میراث جهانی ایفا می کند. کشورهایی که علاقمند به پیوستن به پرونده نوروز هستند، باید اسناد دقیق، معتبر و مبتنی بر حقیقت های میدانی را در مورد موجودیت و استمرار این عنصر فرهنگی در سرزمین خود عرضه کنند. این اسناد، بعد از بررسی های تخصصی در ایران، بعنوان بخشی از پرونده جهانی، به یونسکو ارسال می شود. این فرایند، خود گواهی است بر مرز نوردی نوروز بعنوان میراث فرهنگی ناملموس جهانی و استمرار جایگاه ایران بعنوان کشور هماهنگ کننده و تضمین کننده اعتبار و اصالت این پرونده.
منبع: abitarh.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب