كیانوش عیاری:
نخستین فیلم زندگی ام 14 ثانیه بود
آبی طرح: نشست بررسی ارتباط میان کتاب و سینما با حضور سینماگران در نشر چشمه اجرا شد.
به گزارش آبی طرح به نقل از خبر آنلاین، به مناسبت هفته تقدیر فرهنگی روز ملی سینما نشستی درباره ی ارتباط میان کتاب و سینما در محل نشر چشمه و با حمایت موسسه هنری اوسان، مجله کمد سارک و مجله آگراندیسمان با حضور اهالی سینما انجام شد.
در این جلسه کیانوش عیاری کارگردان، محسن آزرم نویسنده، بهار کاتوزی بازیگر و مهرداد غفارزاده کارگردان و گردآورنده مجموعه فیلم نامه ها ضمن رونمایی از مجموعه فیلمنامه های کیانوش عیاری درباره ی ارتباط میان سینما و کتاب در حضور علاقه مندان به سینما سخن گفتند.
محسن آزرم در آغاز مراسم ضمن خوش آمدگویی به میهمانان درباره ی اهمیت کتاب در سینما اظهار داشت: «به دوستداران کتاب و سینما که در این جمع حضور دارند خیر مقدم می گویم. در ایام کودکی من، سینما با کاغذ شروع می شد، قبل از دیدن فیلم ما کتاب می خواندیم، آن هم در شرایطی که تعداد کتاب ها اندک بود و فقط یک مجله درباره ی فیلم وجود داشت، با این وجود همه کسانی که به سینما علاقه داشتند می دانستند که باید سینما را با کلمه بشناسند. در سالهای اخیر تعداد کتاب ها بیشتر شده است اما نمی دانم چرا جمعیت کتابخوان های سینمایی کمتر شده، درحالی که می دانیم علاقه مندان به سینما بیش از قبل شده است، با تمام این تفاسیر شاید بتوان گفت سینما دوستان از کتاب ها بریده اند.»
کیانوش عیاری در آغاز این جلسه و درباره ی کتاب «تنوره ی دیو» اظهار داشت: «ماجرای تبدیل سناریوهای من به فیلم نامه توسط آقای مهرداد غفارزاده عنوان شد و اهتمام ما بر این بود که کتاب ها آموزنده باشد و فقط جنبه داستانی نداشته باشد.»
عیاری درباره ی ماجرای تبدیل فیلمنامه هایش به کتاب اظهار داشت: « چند سال پیش یکی از نشریات خواست که فیلم نامه «بودن یا نبودن» را به چاپ برساند اما من یک سال این مساله را پشت گوش انداختم و به صورتی فراموش شد، اما در این مورد چون آقای غفارزاده پشت کار بودند، روند ادامه پیدا کرد.»
او افزود: « تعدادی از اهالی سینما از کتاب گریزانند و براین باورند که تصویر خودش آموزنده است اما به نظر من و با عرض پوزش از این مثال اما حتی توالت رفتن هم نیاز به مطالعه دارد پس باید مطالعه داشت.»
به کارگردان ها رو ندهید عیاری در ادامه و درباره ی نحوه علاقه اش به نویسندگی اظهار داشت: «من و همکارانم جنبه تعریف نداریم، به کارگردان ها رو ندهید، زمانی که کلاس اول دبستان بودم، وقتی توانستم یک جمله بسازم نخستین داستان خودم را به نام «کریم در وحشت» در سن هفت سالگی نوشتم و گمان کردم باید ادامه دهم و نویسنده شوم. حدود دوازده سالگی نوشتن را به این شکل ادامه دادم که سناریوی فیلم هایی که از پرده سینما می دیدم را می نوشتم، بعدها شروع کردم به نوشتن ایده های خودم و نخستین فیلمم به نام «نابخشوده» را در هفده سالگی نوشتم، از دوستانم پول جمع کردم، پس به تعداد افرادی که پول دادند باید در فیلم نقش وجود می گذاشتم. آن فیلم ۱۴ ثانیه بود و حالا حاضر میلیاردها هزینه کنم تا آن 14 ثانیه را باردیگر ببینم.»
این کارگردان افزود: «دنیای سینما من را گیج کرده بود و با نخستین اثرم «تنوره ی دیو» عاشق سینما شدم و در دوره نوجوانی که دروازه بان بودم هیچگاه فکر نمی کردم چیزی بتواند من را از فوتبال جدا کند اما سینما این کار را انجام داد. بارها به شوخی می گویم موقع به دنیا آمدن به قابله ام گفتم سینما اختراع شده یا نه و او گفته بله و من به دنیا آمدم. من نمی دانم اگر سینما نباشد باید چکار کنم؟ چون حتی مسافرکشی هم بلد نیستم.»
«ماهی آزاد» تنها فیلم نامه کیانوش عیاری که ساخته نشد مهرداد غفارزاده درباره ی علاقه خود به کیانوش عیاری اظهار داشت: «من به عنوان کسی که پیگیر کارهای آقای عیاری بودم همیشه آرزو داشتم با ایشان کار کنم. من حتی درست و حسابی و حرفه ای هم وارد سینما نشدم بصورت رفاقتی با آقای مخملباف و دیگر دوستان کار کرده بودم اما همیشه آرزو داشتم ببینم ایشان چگونه کار می کنند. علاقه من به ایشان بیشتر و بیشتر شد تا آن زمان که من تصمیم گرفتم مجموعه فیلم نامه های آقای عیاری را به کتاب تبدیل کنم.»
غفارزاده با روایت یک نکته جالب درباره ی کیانوش عیاری اظهار داشت: «آقای عیاری موقعیت فیلمسازی در فرانسه را بخاطر «دو نیمه سیب» رد کردند چون قبل تر قول ساخت این اثر را داده بودند. در آن زمان موقعیتی پیش می آید تا یکسال در فرانسه بمانند و برای کن فیلم بسازند اما ایشان بخاطر وفاداری به اخلاق و پایبندی به قولشان به ایران بازگشتند تا دونیمه سیب را بسازند گو اینکه بواسطه چند اتفاق این اثر چندان مطلوب خودشان و حتی باب میل منتقدان هم نیست. بعد هم موقعیتی پیش آمد مجموعه فیلم نامه ها را از خود ایشان دریافت کردم، استاد موافقت کردند و نشر چشمه هم همراه ما بودند. برای من کشف آثار آقای عیاری، یک کشف به شیوه ایندیاناجونز بود.»
غفارزاده افزود: «ما در این سلسه کتاب ها ۱۳ فیلم نامه را از «تنوره ی دیو» تا «ویلای ساحلی» گردآوری کردیم که به ترتیب منتشر خواهند شد. این مجموعه آثار فقط فیلم نامه نیست مقدمه دارد، داستانهای سر صحنه، تجربیات استاد، دکوپاژها و دست نوشته های فراوانی از ایشان در این کتاب وجود دارد.»
در ادامه نشست، مهرداد غفارزداه که کار گردآوری این مجموعه آثار را برعهده داشت در پاسخ به این پرسش که آیا همه فیلنامه های کیانوش عیاری تولید شده است توضیح داد: « در مجموع فیلنامه هایی که ایشان نوشتند، تولید شده اند، فقط در جریان جست وجو به فیلم نامه ای به نام «ماهی آزاد» برخوردم که متوجه شدم آقای عیاری این فیلمنامه را نساختند و یادشان هم نمی آمد که چه زمانی این را نوشتند یا چرا چاپ نشده است.»
فاصله زیادی میان سینما و ادبیات می بینم عیاری نیز در پاسخ به این پرسش که آیا تا حالا از میان آثار ادبی فیلم نامه ای نوشتید اظهار داشت: « اصولا من فاصله بسیاری میان ادبیات و سینما می بینم، البته ادبیات خارج از سینما برایم عزیز است، با این وجود تقریباً همه داستان های ایرانی را خوانده ام، در ایران نویسندگانی مانند اسماعیل فصیح هستند که آثارشان بسیار برای سینما خوب است.
«خواهران غریب» کیومرث پوراحمد از «نیمه دوسیب» من بهتر است عیاری درباره ی نحوه نوشتن فیلم نامه «نیمه دو سیب» اظهار داشت: «سال ها آثارم از ارشاد مورد پذیرش نبود، به جهت اینکه بتوانم کار کنم و امور زندگی را بگردانم کتابی بود به نام «خواهران غریب» از اریش کستنر که من نام آنرا «نیمه دو سیب» گذاشتم و واقعیت هم این است که فیلم خوبی نشد، به نظرم فیلم کیومرث پوراحمد به نام «خواهران غریب» بهتر از کار من بود. در فیلم من بازیگرم مریم مصدقی پس از شروع فیلمبرداری حامله شد و دیگر نتوانست نقش را ایفا کند و من مجبور شدم فیلم نامه را تغییر دهم تا فقط از شر آن نوشته ها رها شوم.»
او درباره ی علاقه اش به همکاری با محمود دولت آبادی اظهار داشت: «من با آقای دولت آبادی صحبت کردم که با اقتباس از «کلیدر» اثری بنویسیم و ایشان هم موافقت نمود اما تهیه کننده از نظر مالی با آقای دولت آبادی به توافق نرسیدند. یک دفعه هم مدت ها قبل وقتی جای خالی سلوچ را خواندم خوشم آمد و خواستم بخش لوک مست را بسازم، ایده را با دولت آبادی مطرح کردم و قول دادم نظر ایشان برآورده می شود، ایشان هم پذیرفتند، اما راستش بعدا از ساختن آن ترسیدم و وارد ساختن آن نشدم.»
حتی صداوسیما هم آرزو دارد با کیانوش عیاری کار کند وحید نیکخواه آزاد، تهیه کننده سینما نیز در این مراسم حضور داشت و با دعوت میزبانان دقایقی درباره ی کیانوش عیاری و سینمای این کارگردان صحبت کرد.
من این سعادت را نداشتم که کار مشترکی با آقای عیاری انجام دهم و مقداری هم دلم برای جوان تر ها می سوزد چون تجربه تماشای فیلم های ایشان در جشنواره را از دست داده ند. آقای عیاری مانند کسی است که در سنگلاخ حرکت می کند و با هر گامش مسیری را می سازد و وقتی به آنها نگاه می نماییم متوجه می شویم که بواسطه تنوع کاری اش یک دنیای سبز را در سینما ساخته است. عیاری هیچگاه حرف سیاسی نزده اما همیشه دغدغه داشته و به مسائل مهم اجتماعی پرداخته است؛ بطورمثال در همین فیلم «خانه پدری» به یک موضوع مهم یعنی دخترکشی اشاره نموده است.»
او افزود: «عیاری همیشه فیلم توقیفی داشته مثل «کاناپه» و «خانه پدری» اما آنقدر متین حرف هایش را زده که یک تلویزیون فاجعه مثل صداوسیما همیشه دهنش آب افتاده که با او کار کند و آثارش را نمایش دهد حتی تلویزیون هم ارزش آقای عیاری را می داند.»
در بخش بعدی این برنامه محسن آزرم این پرسش را بیان کرد که سینما همانطور که آقای عیاری گفت متکی به تصویر است اما برای آموختن سینما چه نیاز به کتاب سینمایی است؟ و کاتوزی در پاسخ اظهار داشت: «با کیانوش عیاری شروع می کنم، ایشان گفتند که از ما کارگردان ها تعریف نکنید اما من می خواهم از عیاری تعریف کنم، ما خوشبختیم که در روزگار شما هستیم، دوربین شما فقط نخواست اثر تولید نماید، «از نفس افتاده ها» روایت زنده از انقلاب است که پیشنهاد می کنم ببینید، در سریال «روزگار غریب» هنرورهای شما به خوبی بازی می کردند طوری که ما گمان می نماییم آنها واقعی هستند نه بازیگر، این موارد را گفتم که بگویم بخاطر نگاه شما بوده که این آثار خوب شده است. امروز به سبب مناسبات سینما مانند فروش فیلم و گیشه، یک نوع از سینما درحال نابودی است، پس باید به شما افتخار کرد که آثار شما برای ما باقی مانده و ما با وجود آثار شما می دانیم سینما هنوط هم فیلم خوب دارد.»
شما کتاب می خوانید و بین مردم زندگی میکنید، در راه خلق اینها به هم پیوسته هستند، نمی شود بین مردم نبود و آثار خوب مثل شما تولید کرد.
۲۴۵۲۴۵
منبع: آبی طرح
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب