روایت مهر از نواهای عاشورایی-۴۶؛
صدایی از موسیقی مذهبی آینده در شعار شیعه
به گزارش آبی طرح، شعار شیعه همچون مجموعه های موسیقایی در حوزه نواهای عاشورایی است که با کلام آیت الله شهید مرتضی مطهری و موسیقی امید فتح اللهی توسط مرکز موسیقی حوزه هنری انتشار یافته است.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ عرصه تولید آثار موسیقایی در رابطه با مضامین و رویدادهای مذهبی و اعتقادی همیشه جزو پرطرفدارترین و در عین حال پرچالش ترین عرصه های فرهنگی هنری کشورمان بوده است که در سالهای طولانی دوشادوش سایر کارهای فرهنگی هنری در رابطه با این مساله مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفته است.
تولیدات این حوزه بااینکه همیشه در معرض بهتان های فراوان همچون «سفارشی بودن» قرار داشته اند اما به سبب حس و حال موجود در آنها که برگرفته از باورها و اعتقادات نهفته در ضمیر خیلی از مخاطبان بالقوه است، در بیشتر موارد فعالیت در عرصه را با استقبال هنرمندان مواجه کرده است.
همزمان با ایام سوگواری سیدالشهدا (ع) بر آن شدیم تا بار دیگر نگاهی اجمالی به تولیدات موسیقایی مختلف در رابطه با قیام عاشورا در کشورمان در قالب های گوناگونی چون آلبوم، موسیقی متن فیلم و سریال، اجرای زنده و مواردی از این دست داشته باشیم.
در این چارچوب آن چه مورد توجه قرار گرفته و می گیرد، فقط مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سالهای دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده اند. آثاری که طبیعتاً تعدادی از آنها از درجه کیفی ممتاز برخوردار بوده اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه گشتند اما همه در یک وجه اشتراک دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل بستگان اباعبدالله (ع) است.
در چهل و ششمین قسمت از سلسله گزارش های «روایت مهر از نواهای عاشورایی»، به سراغ پروژه موسیقایی «شعار شیعه - حکمت مطهر» رفتیم که به سال ۱۳۸۲ توسط مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی با کلام شهید مرتضی مطهری و موسیقی و تنظیم امید فتح اللهی در دسترس دوستداران حضرت سید الشهدا (ع) قرار گرفت. آلبومی متفاوت که این دفعه کوشش کرد با الهام از تالیفات باارزش شهید مرتضی مطهری فضای متفاوتی از آن چه درباره ی عاشورا و نهضت حسینی خوانده ایم به مخاطب عرضه نماید و او را از دریچه موسیقی آئینی با این نوشته های باارزش آشنا سازد.
«کیمیای عشق»، «بوی محرم»، «عاشورا»، «شام غریبان»، «حضرت ابوالفضل (ع)»، «قتلگاه»، «ساقی عطشان»، «رمز نجات»، «یم خون»، «ذکر»، «یا اخی»، «عباس علمدار»، «حضرت زینب (س)»، «سخن عشق»، «هیهات من الذله» قطعاتی هستند که در این آلبوم گنجانده شده اند.
حامد رضوانفر و رضا رفیعی مداحان دوده (ع)، امید فتح الهی سازهای الکترونیک، مسلم علیپور نوازنده کمانچه، مرتضی عابدی و رضا دربندی نوازنده دف و سازهای کوبه ای گروه اجرائی آلبوم را می سازند.
مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی در توضیحات این آلبوم آورده است:
«در موسیقی مذهبی جامعه امروز، دو گرایش وجود دارد. گرایش مسلط، تولید فراوان قطعات با کلمات، با تعاطی بی ضابطه اشعار مذهبی و مراثی در ملودی هایی است که خاستگاهی غیر از فضاهای اصیل مذهبی دارند و حتی خیلی از آنها، تکرار موسیقی های لهوی و غنای حرام، زیرپوشش کلام، مدح، ثنا و مرثیه هستند.
گرایش اقلیت و مهجور بر حفظ و حراست دقیق و بی تغییر در سنت قدیم موسیقی مذهبی تاکید می کند. آینده نزدیک برای هر دوی این گرایش ها قابل پیش بینی است: گرایش اقلیت، حداکثر تا آینده نزدیک از بین خواهد رفت و حداکثر در آرشیوهای پژوهشگران شنیده خواهد شد و گرایش قوی تر، با گرته برداری بیش از پیش موسیقی های فقط سرگرم کننده، به تدریج از جایگاه معنوی و آرمانی موسیقی مذهبی فرو خواهد افتاد و در این افول خیلی از مفاهیم و میثاق های مقدس گرفتار لطمات جدی خواهند شد.
سنت قدیم موسیقی مذهبی ایران، تا جایی که در خوانده های درخشان مداحان قدیمی و تعزیه خوانان کهنسال شنیده می شود، حفاظت کننده نغمه های موسیقی اصیل و انتقال دهنده روح قدرتمند آئین های مذهبی خاص این موسیقی است. از میان رفتن آخرین فضاهای نگهدارنده آن آئین ها و به طبع موسیقی آنها، خواه ناخواه راه برای تجربه های جدید و خلق فضاهای جدیدتر باز می کند، نسخه برداری بی اندیشه و بی تعهد، به صورتی که در اکثریت قریب به اتفاق آثاری که زیر عنوان «موسیقی مذهبی» در سالهای اخیر شنیده می شوند، اول موسیقی و بعد روح تعهد هنری در فضای مذهبی را نفی خواهدنمود.
آثاری که در آلبوم حاضر می شنوید، از اولین تلاش هایی است که با جدیت و دقت مهارتهای ساخت، اجرا و ضبط را در قابل دسترس ترین سطح ممکن در ایران به کار گرفته و نقش مهم اندیشه را در روند ساخت و اجرا و ضبط، فراموش نکرده و مجموعه ای متفاوت با همه اجراهایی که در رسانه ها و نوارهای موجود می شنویم، ارائه کرده است.
تلاش مرکز موسیقی حوزه هنری پیشگام بودن در این راه و ارائه الگوهایی است که کمترین فاصله را با حدود آرمانی ما داشته باشند. آنچه که در این آلبوم قابل توجه است، بهره گیری از عواملی است که هرکدام از آنها، این قطعات را معنادار و دلنشین ساخته است، استفاده سنجیده و کم سرو صدا از افکت های موسیقی الکترونیک، دوری آشکار از ریتم های عادت مند شده شبه پاپ، تکنو و امثال آنها که با روح موسیقی مذهبی ناسازگار است، انطباق دقیق کوک ارکستر با صدای گفتار زنده یاد شهید مرتضی مطهری و نیز با صدای آواز مداحان دوده (ع) و اشعار مناسب، کاربرد صحیح صدای سازهای آکوستیک در حوزه اصوات الکترونیک، روایت گری تصویری با بهره گیری از قابلیت های تداعی های صوتی، کوتاهی مدت اجرای قطعات و پرهیز از زیاده گویی، تقسیم وزن درونی قطعات به قسمت های با کلام و بی کلام و خلوت و جلوه های متناسب، حساسیت در انتخاب پرده های مناسب و جملات مؤثر و عاطفی، توجه جدی به نغمه های اصیل موسیقی ردیفی و موسیقی مناطق ایران در قالب هوشمندانه، با هم دلی عمیق با موضوع کار به عنوان اولین نمونه کار قابل توجه از موسیقی مذهبی آرمانی ما در آینده است.»
منبع: آبی طرح
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب