به دنبال ثبت جهانی هنر ساختن و نواختن عود مطرح شد
عود غیر ایرانی نیست
به گزارش آبی طرح، یک پژوهشگر حوزه مردم شناسی و هنرهای سنتی اظهار داشت: ایرانیها فکر می کنند عود سازی عربی است، درحالی که این ساز با ۱۵۰۰ سال قدمت، از ایران به کشورهای عربی رفته و در حال حاضرساختن و نواختن آن در ایران رواج دارد.
به گزارش آبی طرح به نقل از ایسنا، به دنبال ثبت «هنر ساختن و نواختن ساز عود» در هفتدهمین کمیته بین الدولی پاسداری از میراث ناملموس یونسکو که الان در شهر رباط مراکش در حال برگزاری است، بهروز وجدانی، پژوهشگر حوزه مردم شناسی و هنرهای سنتی، در رابطه با تاریخچه ساز عود که به گمان برخی سازی عربی به حساب می آید، توضیح داد: تاریخچه پیدایش ساز عود به حدود ۱۵۰۰ سال پیش برمی گردد، منتهی این ساز در ایران «بربت» (بربط) نام داشت. بعد از مدتی که این ساز به مناطق اسلامی نشین عرب رفت، نام آن تغییر نمود و «عود» نام گرفت.
او افزود: صفحه رویی این سایز از جنس پوست است و در کشورهای عربی صفحه رویی ساز را از جنس چوب ساختند و برای همین نامش را هم عود (چوب) گذاشتند. از سویی ساز عود در کشورهای عربی تحول بیشتری داشته است و به همین خاطر ایرانیان فکر می کنند این ساز، سازی عربی است، درصورتی که این طور نیست.
عضو هیأت علمی پژوهشی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی افزود: شیوه نواختن عود کم کم باب شد، عود عربی، عود ترکی، عود ایرانی. انواع عود از نظر ظاهری با هم تفاوتی نداشتند، به جز حجم کاسه آنها. شیوه نواختن و سیم هایشان یکی است. عرب ها با عود موسیقی عربی، ترک ها موسیقی ترکی و ایرانیان هم موسیقی ایرانی را با استفاده از این ساز اجرا می کردند. مرحوم منصور نریمان این ساز را ایرانی کرد و چند کتاب هم در رابطه با عود با نامهای «۴۲ قطعه برای عود» و «ردیف موسیقی ایرانی برای بربت» نوشت.
عضو هیأت مدیره کانون پژوهشگران خانه موسیقی اضافه کرد: هم اکنون این ساز در گروه نوازی و تک نوازی در همه نقاط ایران رواج کامل دارد و در کلاس ها و دانشگاه ها هم تدریس می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که معرفی ساختن و نواختن عود و ثبت جهانی آن در یونسکو چقدر می تواند در رونق آن تأثیر داشته باشد؟ بیان نمود: همیشه این مورد را مطرح کردم که ثبت هر پدیده ای به صورت جهانی ارزش بالایی دارد و تفاوتی هم ندارد کدام اثر باشد. اگر ما مدعی این هستیم که صاحب فرهنگی غنی هستیم، می توانیم نمونه هایی را در حوزه موسیقی به ثبت برسانیم؛ چونکه در حوزه موسیقی برای خودمان وزنه ای بودیم.
این پژوهشگر موسیقی همینطور اظهار داشت: وقتی وزارت میراث فرهنگی پرونده ثبت جهانی را تهیه می کند، این پیام را به ما می دهد که این اثر، پرارزش است. مردم هم معرفی جهانی را پذیرفته اند، از سویی همه ارگان های خصوصی و دولتی هم قبول کردند تا از ثبت ساز عود حمایت کنند. بعد از این، ساز عود ارج و قرب بیشتری دارد و باید بپذیرند و مجریان این ساز را حمایت کنند تا بتوانند تکثیر شوند.
وجدانی اضافه کرد: این ها دستاوردهایی است که بعد از ثبت جهانی شدن یک اثر، در بعد جهانی و بین المللی به آن ارزش داده می شود. ثبت جهانی هر اثری پرارزش است و سبب محافظت از آن اثر می شود. امکان دارد بسیاری ندانند و بگویند ثبت فقط ثبت است، در صورتیکه این طور نیست. در نتیجه ما باید برای محافظت از هر اثری که ثبت جهانی می شود برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت باید داشته باشیم.
هنر ساختن و نواختن عود چهارشنبه (نهم آذرماه) در هفدهمین نشست کمیته بین دولت ها برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو مشترک به نام ایران و سوریه به ثبت رسید. ایران از مجموعه موسیقی کشور، تا کنون مهارت ساخت و نواختن دوتار، هنر ساختن و نواختن کمانچه، ردیف موسیقی ایرانی، موسیقی بخشی های خراسان را در لیست جهانی میراث ناملموس یونسکو ثبت کرده است.
منبع: abitarh.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب