اقدامات میراث فرهنگی در دولت دوازدهم؛
جذب منابع خارج از بودجه
آبی طرح: معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت دوازدهم ضمن تلاش و جذب منابع خارج از بودجه، افزایش بازدیدها از موزه ها را تا یک سوم کل جمعیت کشور و ثبت 13 هزار و 78 بنا و اثر منقول را محقق کرد.
به گزارش روز شنبه گروه فرهنگی ایرنا از میراث آریا، گزارش عملکرد معاونت میراث فرهنگی با حضور علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، مصطفی پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی، هادی احمدی روئینی مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی، فرهاد عزیزی مدیرکل دفتر امور پایگاه ها و محمدرضا کارگر مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی امروز (شنبه نهم مرداد) انجام شد.
مونسان در ابتدای این جلسه با تبریک ثبت جهانی راه آهن سراسری و اورامانات، اضافه کرد: حوزه میراث فرهنگی به این علت که مربوط به هویت یک ملت است و به نسل آینده منتقل می شود، اهمیت دارد و کار کردن در این عرصه برای هر کسی سبب افتخار است. من هم در دوره فعالیتم تمام تلاشم را برای جلوگیری از لطمه ها و ایجاد نقطه تعادل در این عرصه انجام دادم و هم اکنون میراث فرهنگی در نقطه خوبی قرار دارد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، میراث فرهنگی را خط قرمز دانست و اضافه کرد: این حوزه به هیچ عنوان نباید رها شود، یا تحت فشارهای خاص اقدامات غیرکارشناسی در آن صورت گیرد.
جذب بودجه ای بی سابقه در سخت ترین شرایط اقتصادی کشور
مونسان به اقدامات انجام شده در زمینه بودجه نیز اشاره نمود و اظهار داشت: در سخت ترین شرایط اقتصادی کشور توانستیم اتفاقات خوبی را رقم برنیم و حتی موفق به جذب منابعی خارج از بودجه مصوب شدیم که بی سابقه بوده است. از طرف دیگر با پای کار آوردن مردم کمک های زیادی به این حوزه شد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابراز امیدواری کرد این روند ایجادشده در دولت آتی نیز ادامه داشته باشد.
توس یکی از مهم ترین یادگاری های این دوره است
مونسان همین طور برای اقدامات انجام شده در مرمت و احیای توس با بودجه ۹۰ میلیارد تومانی ابراز خوشی کرد و اظهار داشت: خوشحالم که برای شخصیتی مثل فردوسی که پاسدار زبان فارسی بوده، اقدامات خوبی در توس انجام شده است و این یکی از یادگاری های خوب شمرده می شود.
در ادامه محمدرضا کارگر به اهم رویکردها و کارهای اداره کل موزه ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی اشاره نمود و اضافه کرد: از ابتدا چند رویکرد جدید را ملاک کار قرار دادیم. در گذشته عموما سایر دستگاهها از اهمیت تاریخی آثار تاریخی که در اختیارشان بود، اطلاعی نداشتند و دراین زمینه سامان دهی وجود نداشت و نبود آگاهی موجب از دست رفتن برخی فرصت ها می شد. نظامی در هیچ وزارتخانه ای برای ثبت تاریخی شفاهی و آثار ملموس نداشتیم.
در همین راستا نخستین رویکرد ما در امر حفاظت برگزاری جلسه و مکاتبه با وزارتخانه ها و دستگاهها بود. به همین دلیل بخشنامه ای از طرف دولت ابلاغ گردید که اموال تاریخی و فرهنگی باید در قالب وزارت میراث فرهنگی به ثبت برسد.
صدور بی سابقه تعداد مجوز برای مجموعه دارها
او با اشاره به حمایت و سامان دهی حوزه بخش خصوصی اظهار داشت: بخش خصوصی بسیار گسترده و وسیع است و چند برابر آثار فرهنگی تاریخی موجود در مجموعه دولتی در اختیار بخش خصوصی است. تعداد موزه های بخش خصوصی که تا پیش از دولت یازدهم حدود ۳۰ عدد بود در طول این مدت به ۱۷۸ عدد رسید.
کارگر مجوزهای صادرشده برای مجموعه دارها را در این دوره بی سابقه عنوان نمود و اضافه کرد: هدف ما این بود که مردم خود میراث دار تاریخ باشند و ما بعنوان دولت وظیفه مشوق بودن را عهده دار باشیم. این مسئولیت نه برمبنای تکلیف بلکه افزایش آگاهی و مسئولیت اتفاق افتاده است.
مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی تغییر رویکرد حفاظتی از دولت به مردم را بزرگ ترین اتفاق این دوره دانست و اظهار داشت: بخش خصوصی متوجه شد ایجاد موزه، اعتباری برای آنها شمرده می شود. پیش از انقلاب ۴۰ موزه در کشور وجود داشت و طی ۳۵ سال پس از انقلاب این عدد به ۴۰۹ رسید. از سال ۹۲ تا آخر سال گذشته ۳۰۰ موزه راه اندازی شد که رشد ۵۴ درصدی در این عرصه اتفاق افتاده است. این اتفاق چیزی جز تغییر رویکرد و نگاه مردم نیست.
او همین طور به حفاظت و مرمت ۳۶ هزار ۶۷۶ عدد شیء فرهنگی تاریخی منقول (۳۰۲۷ دولتی و ۴۶۴۹ خصوصی)، ورود ۱۷۸هزار و ۶۲۷ قلم شیء فرهنگی تاریخی به موزه های تحت پوشش وزارتخانه از مبادی ورودی پژوهش های باستانی، خرید، استرداد، کشف اتفاقی، توقیفی و اهدا، استرداد حدود ۱۸هزار قلم شیء، سامان دهی ۴۷۶هزار و ۴۷۶ قلم از اموال منقول فرهنگی تاریخی موجود در موزه های تحت پوشش وزارتخانه، سامان دهی ۱۴۹هزار و ۶۶ قلم از اموال منقول فرهنگی تاریخی مجموعه دارها در بخش خصوصی، صدور ۱۳۲ مجوز مجموعه داری، ثبت ۶۶۱هزار و ۳۸۷ قلم از اموال منقول فرهنگی تاریخی در سامانه جام و برگزاری شش نمایشگاه خارجی، نظارت بر مطالعه، اطراحی، اجرا، تجهیز و سامان دهی ۳۴۲ پروژه در سطح کشور، نظارت بر ایجاد ۱۹۰ موزه در سطح کشور و تکمیل و راه اندازی موزه منطقه ای خلیج فارس همچون اقدامات دیگری بود که کارگر به آنها اشاره نمود.
بیش از ۲۱ میلیون نفر یعنی یک سوم جمعیت کشور بازدیدکننده برمبنای فروش بلیت داشته ایم و از آنجائیکه توریست خارجی به میزان بالایی نداریم، این آمار خوبی نسبت به سایر کشورهاست.
ثبت ۱۳هزار و ۷۸۰ بنا و آثار منقول
در ادامه احمدی رویینی درباره اقدامات انجام شده در حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی اظهار داشت: این حوزه حجیم ترین بخش وزارتخانه است و شرح وظایف مفصلی دارد. بزرگ ترین مشکل عدم تناسب وظایف و منابع مالی، انسانی و نرم افزاری است.
او به ثبت ۱۳هزار و ۷۸۰ بنا و اثر منقول، ۱۹۰هزار و ۲۰۷ تپه و محوطه، ۱۶۸ بافت شهری و ۱۲۰۰ بافت روستایی اشاره نمود.
احمدی روئینی کاهش طرح ۲۰۰۱ و افزایش طرح ۲۰۱۴، نظام دهی و پالایش طرح ۲۰۰۸، برنامه ریزی و انضباط بودجه ای ادارات کل استانها، نظارت بر اقدامات از محل بودجه های استانی و صدور پروانه مرمت برای مداخلات در آثار تاریخی، برنامه های تشویقی بودجه ای برای استانهای ضابطه مند و فعال، احصای پروژه های مکرر و بی نتیجه و حذف از برنامه ها، اعمال نظر و پیگیری مصوبات و دستورات کار شورای عالی معماری و شهرسازی، نظارت و پیگیری حفاظت حین و بعد از کاوش ها، شناسنامه دار کردن محوطه های باستانی، به حداقل رساندن کاوش و حفاری های باستان شناسی، بررسی طرح های فنی عمرانی بزرگ کشور، بعنوان راهبردهای این دفتر نام برد.
آشتی بدنه صاحب نظر و دولت
مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی همین طور درباب برنامه های ثابت و مستمر و میزان اعتبارات طرح های دفتر حفظ و احیا گزارشی را ارائه کرد.
او به برگزاری ۲۱ کارگاه آموزشی ملی و بین المللی اشاره نمود و اضافه کرد: در مرمت بناهای تاریخی اتفاق بزرگی افتاد و سرمایه گذاری های بالایی وارد این حوزه شد. همین طور در این هشت سال بین میراث فرهنگی و بدنه صاحب نظر حوزه آشتی صورت گرفت و این بزرگواران در شورای فنی کنار ما قرار گرفتند.
در ادامه عزیزی با اشاره به ثبت جهانی راه آهن سراسری و اورامانات اظهار داشت: در دولت نهم و دهم پایگاه ها بطور کلی تعطیل شده بودند و با روی کار آمدن دولت یازدهم کارها در این عرصه باردیگر شروع شد. هم اکنون در بحث حفاظت زمینه مناسبی به وجود آمده و شبکه منسجمی در سراسر کشور به وجود آمد.
او به اهمیت شناسایی، آماده سازی و راه اندازی پایگاه های میراث جهانی اشاره نمود و اظهار داشت: در گذشته بحث اعتبارات و ساختار دو مشکل عمده پایگاها بود که در سالهای اخیر روند رو به بهبود و رشدی را در تخصیص ها شاهد بودیم. همین طور موفق به اخد اعتباراتی خارج از اعتبارات مصوب شدیم.
مدیرکل دفتر امور پایگاه ها اضافه کرد: هم اکنون ۱۰۰ پایگاه ملی و ۴۸ پایگاه جهانی داریم و ۲۱۸۴ پروژه در این چهار سال انجام شده است.
او با اشاره به اتفاق مهمی که در پایگاه ها افتاده است، اضافه کرد: در گذشته حتی یک کارگاه حفاظت در مکانی مثل تخت جمشید وجود نداشت و هم اکنون تخت جمشید، آثار پیرامون آن، پاسارگاد و میدان نقش جهان همچون مکان هایی هستند که وضعیت حفظ، مرمت و زیرساخت هایشان سامان دهی شده است.
پروژه احیای بقعه شیخ صفی، عالی قاپو، مرمت گنبد شاه اسماعیل صفوی، باغ فین، گنبد قابوس، شهر تاریخی یزد و مرمت و احیای توس، بافت تاریخی گرگان و بافت تاریخی همدان همچون اقدامات انجام شده در این عرصه هستند.
برگزاری هشت کارگاه بین المللی، برگزاری بیش از ۵۰۰ رویداد علمی فرهنگی در پایگاه های سراسر کشور، انعقاد تفاهم نامه های گوناگون در زمینه های مستندسازی و فیلم سازی همین طور برگزاری هفته های فرهنگی، انعقاد ۴۰ تفاهم نامه بین المللی در پایگاه های جهانی سراسر کشور، همکاری با تلویزیون آرته فرانسه در تهیه فیلمی با عنوان «ایران از فراز آسمان»، مستندنگاری آثار ساسانی در غرب ایران، حفاظت و مرمت ایوان غربی محوطه میراث جهانی تخت سلیمان منسوب به ایوان خیرو با همکاری دانشگاه درسدن آلمان همچون اقدامات انجام شده طی هشت سال قبل بود که عزیزی به آنها اشاره نمود.
راه آهن سراسری ایران با ۱۴۰۰ کیلومتر اثر ویژه ای تلقی می شود
در ادامه مصطفی پورعلی با اعلان اینکه در مجموعه آثار ملی ثبت شده کشور رشد قابل توجهی داشته ایم به سختی ها و رایزنی ها برای ثبت جهانی راه آهن سراسری کشور اشاره نمود و اظهار داشت: این اثر پنجمین راه آهن ثبت شده در دنیاست که تمام آنها زیر ۲۰۰ کیلومتر هستند و راه آهن سراسری ایران با ۱۴۰۰ کیلومتر اثر ویژه ای تلقی می شود.
در دولت یازدهم ۱۸هزار و ۲۲۲ اثر و در دولت دوازدهم ۴۸۳۰ اثر ثبت ملی شد.
شفاف سازی فرآیندها و انتشار پنج جلد کتاب تخصصی شامل شرح دستورالعمل های اجرائی ثبت حریم و ارتقای سامانه جام از دیگر نکات یاد شده پورعلی بود.
مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی امضای تفاهم نامه با دیوان عدالت اداری درباب ثبت آثار ملی را موضوعی اساسی عنوان نمود و اظهار داشت: با این تفاهم نامه جایگاه شورای ثبت ملی ما پذیرفته شد و تمام ثبت ها با ارجاع کارشناسی انجام می گیرد.
او درباب بهسازی فرآیندها توضیح داد: بر این اساس تمام میراث در لیست های جداگانه تفکیک شدند. درباب اموال منقول نیز با رایزنی های انجام شده اموال در اختیار مجموعه دارها و تندیس های شاخص به ثبت رسیدند.
پورعلی در آخر ارزیابی پرونده های میراث جهانی (ارزیابی میدانی ایکوموس جهانی از پرونده میراث جهانی کاروانسرای ایرانی و پرونده دیزمار غربی)، ارسال سه پرونده جدید میراث جهانی ناملموس-یونسکو (جشن تیرگان، بادگیر و…)، ارسال یک پرونده جدید میراث جهانی تاریخی فرهنگی-یونسکو، ارسال ۱۰ پرونده تاریخی و فرهنگی برای آیسسکو (پنج پرونده ارسال شده و پنج پرونده جدید ارسال می شود) را برنامه های اولویت دار در سال ۱۴۰۰ عنوان نمود.
چالش های مربوط به بودجه از دیگر نکات یاد شده پورعلی در این نشست بود.
منبع: abitarh.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب